Τουριστικός Οδηγός Λήμνου

Άγιος Δημήτριος

Το “Μπορντώ” της Λήμνου! Η πλειοψηφία  των αμπελώνων του νησιού βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Δημητρίου. Στη θέση Κουρούνι θα βρείτε και το καινούριο επισκέψιμο οινοποιείο του Μανώλη Γκαράλη με τα εκλεκτά του κρασιά, όλα από σταφύλια βιολογικής γεωργίας. Θα δοκιμάσετε το βραβευμένο Μοσχάτο Αλεξανδρείας και θα μάθετε τα μυστικά της βιολογικής καλλιέργειας των αμπελιών του.

Μέσα στο χωριό, μην παραλείψετε να δείτε τα αγάλματα των επιφανών της χαμένης πατρίδας και τις «γούβες», πιθάρια βυθισμένα στη γη για τη φύλαξη του μούστου.

Βρίσκεται 10 χλμ. βορειοανατολικά της Μύρινας, πάνω στο δρόμο που ενώνει την πρωτεύουσα του νησιού με το Μούδρο και έχει 800 περίπου κατοίκους. Μαζί με τη Νέα Κούταλη, αποτελούν τους δύο νεότερους οικισμούς του νησιού.

Το 1922 έφτασαν εδώ οι πρόσφυγες Μικρασιάτες από το Ρεΐζντερε της Ερυθραίας. Μόλις το 1947 οι κάτοικοί του το μετονόμασαν σε Άγιο Δημήτριο, προς τιμήν του πολιούχου ναού της πατρίδας που έχασαν. Μέχρι τότε ήταν γνωστό ως Λερά, από την εποχή της Τουρκοκρατίας.

Προκομμένοι άνθρωποι, από την πρώτη επαφή με το νέο τους τόπο ασχολήθηκαν με τη γη και αμέσως κατάλαβαν ότι το υπέδαφος αλλά και οι κλιματολογικές συνθήκες του νησιού ήταν κατάλληλες για την καλλιέργεια αμπελιών. Έτσι λοιπόν σήμερα το χωριό φημίζεται για τα καλής ποιότητας σταφύλια του, για το κρασί, και για το ρακί του. Μία επίσκεψη την περίοδο του Φθινοπώρου, είναι αποκαλυπτική της ιεροτελεστίας του λακαριού. Φρέσκο ρακί, νόστιμα φαγητά, και καλή μουσική. Εδώ θα απολαύσετε γλέντι με τους καλλίφωνους και μουσικόφιλους Αγιοδημητριώτες.

Φιλοξενία και μύηση σε μία άλλη εποχή.

Λιβαδοχώρι

Στο κέντρο της Λήμνου, μέσα στον κάμπο, στα εύφορα λιβάδια του νησιού, εξού και το όνομά του, το Λιβαδοχώρι είναι ένας μικρός οικισμός. Λιθόστρωτοι δρόμοι, πετρόχτιστα σπίτια και μία πανέμορφη σεμνή εκκλησία, της  Αγίας Μαρίνας, χαρακτηρίζουν τον οικισμό. Μην παραλείψετε να μπείτε στο εσωτερικό της εκκλησίας για να θαυμάσετε τις αγιογραφίες του Γρηγόριου Παπαμαλή, του λαϊκού ζωγράφου και αγιογράφου που άφησε το στίγμα του στο νησί.

Το Λιβαδοχώρι, για πρώτη φορά αναφέρεται σε έγγραφα της μονής  Φιλοθέου του Αγίου όρους το 1355, ενώ την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα σε πληθυσμό χωριά του νησιού.

Καρπάσι

Αν είστε οινοτουρίστας σίγουρα θα περάσετε από το Καρπάσι, για να πιείτε ένα ποτήρι κρασί στο επισκέψιμο οινοποιείο του Πέτρου Χατζηγεωργίου. Εδώ σας περιμένει μια μεθυστική γευσιγνωσία στις έξι ετικέτες κρασιού του οινοποιείου. Ξεκινήστε από ξηρό Μοσχάτο Αλεξανδρείας και καταλήξτε στο γλυκό επιδόρπιο κρασί, από την ίδια ποικιλία.

Το Καρπάσι, ένα μικρό χωριουδάκι στο λόφο Καρπάς, ανατολικά του κάμπου της κεντρικής Λήμνου, μεταφέρθηκε εδώ στα τέλη του 18ου αιώνα για να προστατευτούν οι κάτοικοί του από τους πειρατές. Η παλιά του θέση βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού αεροδρομίου. Εκτός από εξαιρετικά αμπέλια, οι κάτοικοι καλλιεργούσαν σιτηρά, σουσάμι και βαμβάκι. Ακόμη και σήμερα, τα περιβόλια του τροφοδοτούν με λαχανικά τη Λήμνο. Μην παραλείψετε να περάσετε και από την εκκλησία του χωριού,  τον Άγιο Παχώμιο, όπου χτίστηκε από τους κατοίκους με τη βοήθεια ομογενών της Αιγύπτου. Πρόκειται για ναό απλής βασιλικής, με πέτρινους κίονες στον εξωνάρθηκα.

Δυτικά από το Καρπάσι, υπάρχει το κοινοτικό αγρόκτημα "Μητρόπολη". Αρχικά ήταν Βυζαντινό μοναστήρι, που για δεκαετίες τα έσοδα από το αγρόκτημα του, χρηματοδοτούσαν την ανέγερση και τη λειτουργία των σχολείων του νησιού. Σταδιακά εξελίχθηκε σε πρότυπο αγρόκτημα, στο οποίο εφαρμόστηκαν πρωτοποριακές αγροτικές καλλιέργειες και μέθοδοι. Σήμερα έχει έκταση 2.400 στρεμμάτων περίπου και παράγει σιτηρά, τριφύλλι, αρωματικά φυτά, ενώ εκτρέφονται και ζώα. Στο αγρόκτημα υπάρχει, μεταξύ άλλων, το εκκλησάκι της Παναγίας, το υποστατικό του παλιού μετοχιού, αλλά και εντυπωσιακές σκαλιστές μαρμάρινες σαρκοφάγοι.

Από το καλοκαίρι του 2013 στο Κτήμα της Μητρόπολης ανθούν και ...καλές τέχνες! Η επιτροπή διαχείρισης του Κτήματος διοργάνωσε μία σειρά από ξεχωριστές εκδηλώσεις. Οι ήχοι του διάσημου ακορντεονίστα Yuri Vallara, η ευαίσθητη φωνή και το υποκριτικό ταλέντο της Μάνιας Παπαδημητρίου,  βραδιές ελληνικού, ιταλικού και τούρκικου τραγουδιού, αλλά και παρουσιάσεις βιβλίων κάτω από το καλοκαιρινό φεγγάρι και δίπλα στα χιλιόχρονα κτίσματα, ξαναζωντάνεψαν το κτήμα και έδωσαν καλλιτεχνικό χρώμα στις βραδιές ντόπιων και επισκεπτών. Έπεται συνέχεια!

Ατσική

Βρίσκεται σ’ ένα πολύ μικρό λόφο στο μέσο της κεντρικής πεδιάδας του νησιού. Στην Ατσική η πατίνα της ιστορίας βρίσκεται παντού. Στο όνομά της, στις γωνιές με τα όμορφα παλιά σπίτια, στα δρομάκια της. Αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους οικισμούς του νησιού και οφείλει το όνομα του είτε στην αρχαία ονομασία Αττική, είτε στην τούρκικη λέξη «ατσίκ» που σημαίνει «ανοιχτός τόπος».

Η εύφορη πεδιάδα το μεταμόρφωσε σε ένα από τα πιο πλούσια χωριά του νησιού, ενώ σταδιακά αυξήθηκε σημαντικά ο πληθυσμός του. Βρίσκεται 22 χλμ. από τη Μύρινα, προς την περιοχή του αεροδρομίου.

Στα καφενεία και τα ψητοπωλεία της κεντρικής πλατείας του χωριού θα απολαύσετε από ντόπια κρέατα μέχρι ιταλικές πίτσες! Το καλοκαίρι θα δροσιστείτε με αναψυκτικά Λήμνου που παρασκευάζονται σε μονάδα δίπλα στο χωριό.   

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, τρίκλιτη, βασιλικού ρυθμού, ξεχωρίζει για τα κορινθιακά κιονόκρανα και τις αγιογραφίες ρωσικής τεχνοτροπίας. Το καμπαναριό είναι πρόσθετο, χτίστηκε το 1928 με πέτρες από το Ρωμανού και είναι το μεγαλύτερο και το πιο εντυπωσιακό του νησιού.

Βορειοδυτικά της Ατσικής θα συναντήσετε τον μικρό οικισμό της Κρηνίδας, χτισμένο σ’ ένα μικρό λοφίσκο. Το όνομά του προήλθε από κάποια κρήνη με καλό νερό, που υπάρχει ακόμη και σήμερα στη μέση του χωριού. Εικάζεται ότι στη θέση που είναι χτισμένη η Κρηνίδα, υπήρχε αρχαίος ναός, τμήματα του οποίου χρησιμοποιήθηκαν στο κτίσιμο της εκκλησίας του οικισμού, αφιερωμένη στον Αγ. Γεώργιο.

Επίσης, βόρεια της Ατσικής υπάρχει ένα ακόμη μικρό χωριό, το Προπούλι. Θα περάσετε από το Προπούλι για να κατευθυνθείτε στις παραλίες της Τρυγής, για το Πηγαδέλι της Παναγιάς, αλλά και για τους εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς στο ακρωτήρι Φαλακρό ή Φαρακλό. Εκατομμύρια χρόνια πριν, καυτή ηφαιστειακή λάβα ξεχύθηκε από τα έγκατα της γης και μόλις ήρθε σε επαφή με το θαλασσινό νερό πάγωσε, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν εντυπωσιακά φυσικά γλυπτά που οι ντόπιοι ονομάζουν “φραγκοκέφαλα”.  

Στην περιοχή του Προπουλίου, αξίζει ακόμη να επισκεφθείτε το ξωκλήσι της Παναγίας της Τρυγής, όπου την παραμονή του δεκαπενταύγουστου γίνεται ολονυκτία και ανήμερα στήνεται ένα ωραίο πανηγυράκι.